آلزایمر- علت، پیشگیری، کنترل، درمان

آلزایمر چیست و چگونه آن را کنترل کنیم

بیماری آلزایمر یک بیماری غیرقابل برگشت مغزی است که سلول‌های مغز را ضعیف و در نهایت از بین می‌برد که بر حافظه، تفکر و سایر توانایی‌های مغزی تأثیر می‌گذارد. این بیماری پیشرونده است، به این معنی که با از بین رفتن بیشتر سلول­های مغزی و کاهش عملکردهای مغز در طول زمان، علائم بدتر می شوند. تا کنون درمان موفقی یافت نشده است، اما می توان علائم را کنترل کرد تا روند پیشروی را کاهش داد و کنترل کرد و در نتیجه زندگی با بیماری را آسان تر کرد.

علی­ رغم آنچه برخی از مردم فکر می کنند، ابتلا به بیماری آلزایمر بخشی طبیعی از پیری نیست. با این حال، در افراد با سن بالاتر احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر است. در بیشتر موارد، افراد در زمان تشخیص ۷۵ سال و بالاتر دارند.

علل، نشانه ها و عوامل خطرآفرین در بیماری آلزایمر

علل و علائم زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر تا حدودی با سایر اشکال زوال عقل متفاوت است.

در این بیماری ابتدا به مرکز حافظه مغز حمله می شود که باعث فراموشی می­ شود. با پیشرفت بیماری، علائم آن بدتر می‌شود و ممکن است شامل مشکل در حفظ اطلاعات جدید، مشکل در تمرکز، فراموش کردن نام موارد و تاریخ‌های مهم، کاهش قدرت قضاوت، کناره‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی، تغییر در خلق و خو  و مشکلات راه رفتن باشد.

با علائم آلزایمر بیشتر آشنا شوید.

آلزایمر در طی چند مرحله رخ می ­دهد، از مرحله اولیه که کم شدت است تا آخرین مرحله که کمی قبل از فوت رخ می دهد. دانستن مرحله به متخصصان کمک می ­کند تا بهترین روش­ های کنترل را انتخاب و اجرا نمایند و به مراقبان کمک می­کند تا علائم را پیش بینی کنند تا بدانند چه رفتارهایی را باید انتظار داشته باشند.

در حالی که علل متعددی برای این بیماری وجود دارد، اما تعیین دلیل اصلی ابتلا به این بیماری می­تواند بسیار دشوار باشد. با این حال، چندین عامل شایع در خصوص ابتلا به بیماری آلزایمر وجود دارد مانند سن، سابقه خانوادگی، رژیم غذایی و ضربه به سر و ….

تغییرات ساختاری و عملکردی در هنگام وقوع آلزایمر

همانطور که گفتیم بروز علائم بیماری آلزایمر ناشی از تغییرات ساختاری و سلولی در مغز است.

یک تشبیه ساده به توضیح آنچه در مغز هنگام بروز بیماری آلزایمر می افتد کمک می­ کند. یک شهر بزرگ را با تمام چراغ هایش روشنش را تصور کنید، هر خانه، خیابان، و مرکز خرید دارای کلید و لامپ مخصوص به خود است که به افراد اجازه می دهد به فعالیت های روزانه خود بپردازند. چیزی که از یک هواپیما می­ توان مشاهده کرد این است که این چراغ ها با هم کل شهر را درخشان می ­کنند.

 تصور کنید که مشکلی در سیم کشی یا مدارهای داخل سیستم برق شهر رخ دهد. هر خانه، خیابان و مرکز خرید به تدریج برق خود را از دست می­ دهد. پختن شام، رانندگی در شهر و تجارت در فروشگاه­ ها سخت تر می­شود. قطع برق در نهایت باعث از کار افتادن کل شهر و مردم آن می­ شود.

حال می ­توانید تصور کنید که هر سلول درون مغز یک لامپ است و کل مغز یک شهر. با این اوصاف هر نورون یک سلول در سیستم عصبی است. در طول عملکرد طبیعی، نورون‌ها و تمام بخش‌های مغز با هم کار می‌کنند تا کارهایی مانند به خاطر سپردن نام یکی از بستگان، شستن ظروف یا کنترل خلق و خوی فرد را انجام دهند. بیماری آلزایمر به تدریج هر نورون مغز را درست مانند چراغ­های شهر، خاموش می کند. وقتی تک تک نورون ها به تدریج از کار بی­افتند، مغز به خوبی کار نمی کند و فرد در فکر کردن، به خاطر سپردن و ادامه زندگی روزمره دچار مشکل می شود. با این حال، برخلاف یک مدار الکتریکی که قابل تعمیر است، آسیب مغزی ناشی از بیماری آلزایمر و زوال عقل دائمی است و قابل ترمیم نیست.

تغییرات سلولی بدن

در سطح سلولی، بیماری آلزایمر مستقیما  به نورون‌های مغز حمله می‌کند. نورون ها سلول‌هایی در مغز هستند که تمام عملکردهای مغز را انجام می‌دهند. بین آنها فضاهایی به نام سیناپس وجود دارد. مواد شیمیایی مغز که انتقال دهنده های عصبی نامیده می شوند توسط نورون ها آزاد شده و در سیناپس ها رسوب می­کنند. انتقال دهنده های عصبی برای ارتباط بین نورون ها مهم هستند. این ارتباط مسئول تولید حرکت است و بخش مهمی از یادگیری و به خاطر سپردن است.

هنگامی که آسیب سلولی ناشی از  آلزایمر رخ می دهد، نورون ها نمی توانند ارتباط برقرار کنند و یادگیری و حافظه مختل می­شوند. نورون ها در نهایت می­ میرند. به دلیل تمام این آسیب‌ها، مغز به تدریج کوچک می‌شود و فعالیت های آن به شدت کاهش می یابد که منجر بروز  علائم زوال عقل می‌شود.

در اینجا با سلول های عصبی بیشتر آشنا شوید

تغییرات ساختاری بدن

بیماری آلزایمر بر روی مناطق اصلی که وظایف مهمی دارند اثر می گذارد به این ترتیب که در ابتدا بخش هیپوکامپ در سیستم لیمبیک که نتیجه آن بروز اختلالات حافظه و نوسانات خلقی است، سپس قشر مغز که منجر به ایجاد مشکل در کنترل عواطف و احساسات می شود و در این مرحله است که فرد نیازمند به کمک در انجام فعالیت های روزمره خود می شود؛ پس از آن ساقه مغز که در اواخر بیماری آلزایمر است و موجب بروز اختلال در عملکرد اندام ها از جمله قلب، ریه ها و سایر فعالیت های بدن می شود. به این ترتیب هر ساختار به نوبه خود عملکردش را از دست می دهد.

گردآورنده: سیدمحمدامین موسوی ساغرچی

منابع:

dementiacarecentral

alz.org

تصویر ۱

تصویر ۲

همچنین بخوانید:

پیشگیری از آلزایمر با اسپری بینی

برای پیشگیری از آلزایمر چه باید کرد؟