ایزایمر

پیشگیری از آلزایمر

کمک به مراقبت

نقش محور میکروبی مغز-روده در بروز آلزایمر

Facebook
Twitter
LinkedIn

بیماری آلزایمر نوعی از زوال عقل است که با از دست دادن سلول‎ ها در هیپوکامپ و قشر مغز و نیز تجمع پلاک های آمیلوئید در سلول های عصبی شناخته می شود.  باوجود اینکه علائم مشخصه بیماری آلزایمر شناخته شده است با توجه به فرضیه های متعدد موجود در مورد علت بیماری همچنان عامل زمینه‌ای آن مورد بحث  پژوهشگران است.

در رابطه با آلزایمر بیشتر بدانید

تعامل بین مغز و روده

 تعامل بین مغز و میکروبیوم روده که به (مغز روده میکروبیوم) نیز شناخته می‌شود، در سال‎های اخیر به عنوان مدلی برای توضیح سلامت و بیماری مغز مطرح شده است. گزارش هایی از تغییر در میکروبیوم افراد مبتلا به آلزایمر و وجود احتمال مداخلات درمانی در این زمینه، توجه پژوهشگران را بیش از پیش جلب کرده است.

مفهوم ارتباط بین روده و مغز به قرن نوزدهم برمی گردد. پزشکان در آن دوره این فرضیه را مطرح کردند که «ضعف اعصاب» منجر به اختلال در هضم می شود یا در جهت مقابل، اختلال هضم باعث تجمع سموم (و همچنین میکروب ‎ها) از مسیر روده می شود که اختلال در عملکرد سیستم عصبی را در پی دارد.

نقش روده در تولید مواد ضروری بدن

بررسی‌ها نشان می‌دهد که میکروبیوم روده انسان از تعداد و تنوع بالایی از گونه های باکتری برخوردار است و شکل گیری این میکروبیوم متنوع از دوران جنینی آغاز می‌شود. به علاوه، بررسی میکروبیوم یک بزرگسال نشان دهنده تنوع آن در قسمت‎های مختلف دستگاه گوارشی است که می‌تواند تحت تأثیر رژیم غذایی و سبک زندگی فرد دستخوش تغییر قرار گیرد.

رژیم غذایی مناسب سالمندان را اینجا ببینید

با‌ توجه به قابلیت ‎های متابولیکی میکروبیوم عملکردهای گسترده‎ای به آن نسبت داده شده است، از جمله سنتز ویتامین‎ها (به‌ویژه ویتامین‌ کا)، سنتز و کاتابولیسم آمینواسیدها و تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیره (که به عنوان منابع انرژی و مولکول‎های پیام رسان عمل می‎کنند) را می‌توان نام برد. علاوه بر متابولیسم، میکروبیوم روده در تنظیم عملکرد سیستم ایمنی از طریق پیشبرد تشکیل بافت لنفوئیدی روده، حفاظت از دیواره اپیتلیالی روده و نیز القای تولید ایمونوگلوبین ترشحی و سلول‎های ایمنی نقش دارد.

دیواره نفوذ پذیر روده؛ محلی برای عبور مواد به خون

بررسی ها نشان می دهد اتصالات بین سلولی در دیواره اپیتلیالی روده توسط میکروبیوم تنظیم می شود و اسیدهای چرب کوتاه زنجیره (بوتیرات و استات) که توسط گونه های خاصی از میکروبیوم تولید می شوند، به محافظت از دیواره اپیتلیومی در برابر باکتری‎های پاتوژن و سموم کمک می کنند، بنابراین میکروبیوم سالم با محافظت از دیواره روده در مقابل گونه های پاتوژن، ایمنی ایجاد می کند. در حالی که، عدم تعادل میکروبی با ایجاد اختلال در دیواره روده، فرد را مستعد بیماری می کند. استفاده از آنتی ‎بیوتیک ها مهم‌ترین القا کننده این عدم تعادل میکروبی در روده انسان است و می تواند منجر به رشد گونه های پاتوژن از جمله کلستریدیوم دیفیسیل گردد.

لایه های دستگاه گوارشی را بیشتر بشناسید

رژیم غذایی موثر بر میکروبیوم روده

عوامل مرتبط با رژیم غذایی نیز در ایجاد تغییرات میکروبیوم نقش دارند که نشان ‎دهنده نقش رژیم غذایی در بیماری های متابولیک فراتر از بحث عدم تعادل انرژی می باشد. عدم دریافت فیبر غذایی، منبع انرژی میکروبیوم را با کمبود مواجه می کند و در نتیجه این ارگانیسم ها از پروتئین موکوس به عنوان منبع غذایی استفاده می کنند. این موضوع منجر به اختلال در دیواره روده می گردد و آن را در معرض عفونت قرار می دهد.

 در پی افزایش سن، گونه های باکتریایی میکروبیوم دستخوش تغییر می شوند و کاهش نسبی در جنس های باکتروئید، بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیل و افزایش نسبی در گونه‌های فرصت طلب با قابلیت پاتوژنی نظیر انتروباکتر، کلستریدیوم پرفرنژنس و کلستریدیوم دیفیسیل مشاهده می شود. این تغییر در ترکیب میکروبیوم می‌تواند با توجه به رژیم غذایی و سبک زندگی فرد متفاوت باشد.

سیستم ایمنی ذاتی روده

دستگاه گوارش با توجه به عملکردش در هضم و جذب مواد غذایی، بزرگ‎ترین محل تعامل بین دنیای خارج و بدن انسان است. این موضوع از جنبه ایمونولوژیکی بسیار حائز اهمیت است. اپیتلیوم روده، دیواره فیزیکی پویایی است که به عنوان بخشی از سیستم ایمنی ذاتی از ورود پاتوژن های آسیب‌رسان جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر، این دیواره امکان عبور مواد غذایی هضم شده را به جریان خون فراهم می‌کند. اختلال در عملکرد دیواره اپیتلیوم روده در تعدادی از بیماری های دستگاه گوارش از جمله بیماری التهابی روده مشاهده شده است. اختلال در محور مغزروده میکروبیوم (از جمله، اختلالات در سیستم عصبی مرکزی و روده) می‎تواند منجر به بروز بیماری آلزایمر گردد. میکروبیوم روده در پی افزایش تولید لیپو پلی ساکارید‎ها از باکتری های پاتوژن روده و نیز تولید سیتوکین های پیش التهابی، در ایجاد التهاب موضعی و سیستمیک در بدن اثر‎گذار است. از سوی دیگر، تغییر در ترکیب میکروبیوم روده با القای افزایش نشت پذیری دیواره روده و دیواره خونی – مغزی منجر به افزایش بیش‌تر التهاب در سطح روده، بدن و سیستم عصبی مرکزی می‌شود. آمیلوئید بتا در سیستم عصبی روده و مرکزی تشکیل می‌شود که در بیماری آلزایمر مقدار بسیار زیادی از آمیلوئیدها توسط میکروبیوم روده تولید می شود.

منابع:

NCBI

healthline

همچنین بخوانید:

سایکوبیوتیک ها در محور مغز-روده

تاثیر میکروب های روده بر خلق و خو

مطالب مشابه ، بیشتر بخوانید

تشخیص آلزایمر با آزمایش ادرار

آزمایش ادرار راهی موثر برای تشخیص بسیاری از بیماری های مرتبط با مجاری ادراری و گردش مواد است. اینبار ارتباط بین ادرار و آلزایمر و سایر دمانس ها محققان را شگفت زده کرد.

تست ریسک سنجی آلزایمر