آمیلوئیــد بتــا در نتیجــه ایجــاد برشهــای پروتئولیتیــک متوالـی، از APP ایجـاد میشـود. ۴APP توسـط آنزیـم بتـاسـکرتاز ۵و گامـا سـکرتاز ۶ازمناطـق مختلفـی بـرش داده می شـود. مطالعـــات زیـــادی نشـان می دهـد کـــه وجـــود یـــک فــرد بیمـــار در خانــواده، می تواند ریســک ابتــلا بـــه بیمــاری آلزایمــر را تــا چهــار برابــر افزایــش دهــد.

جهــش حداقــل سه ژن در بیمــاری آلزایمــر دخالــت دارنــد

۱.ژن پروتئیـــن پیش ســاز آمیلوئیــد : APP یــک نـــوع گلیکوپروتئیـن داخـل غشـایی اسـت عمـدتا ً یک عامل بسـیار مهــم در بیماری زایــی بیمــاری آلزایمــر است و توســط کرومــوزوم شــماره بیســت و یــک کدبــرداری می شــود. در بعضــــی خانواده هــای مبتــلا بــــه بیمــاری آلزایمــر، وراثــت اتوزومال غالــب بـا جهــش کرومـوزوم ۲۱دیــده می شـود. ایــن جهـش کـه در توالـی مربـوط بــه کـد کـردن آمیلوئیـد بتـا رخ می دهـد، باعــث افزایش تولیــد آمیلوئیــد بتــا و یــا تجمــع خــود به خــودی آمیلوئید بتا شــده کـــه در نهایــت بــــه رســــوب پلاک هــای آمیلوئیـــد بتــا منتهــی می شــود. این تغییرات در بیمـــاران بــا ســندرم داون کــه تریزومــی کرومــــوزوم ۲۱دارنــــد نیــــز دیــده شـــده اســت و گاهــا شــدت بالاتــری دارد.

۲.ژن آپولیپوپروتئیــن: نوعــی گلیکوپروتئیـــن اســت و در انتقــال کلســترول و متابولیســم لیپوپروتئیــن دخالــــت دارد. ایــن آپولیپوپروتئیــن بــــه طــور طبیعــی در الیگودندروســیت ها، آستروســیت ها و میکروگلیاهــای مغـــز دیــده می شــود. محققـان نشـان داده انـد کـه ایـــن پروتئیــن در هـر دو نـــوع ارثـی و پراکنـده بیمـاری آلزایمـر دارای نقش هستند. افـــرادی که در آلــل نــوع Apo4 ژن ایـن پروتئیـن هموزیگـوت هسـتند احتمــال ابتــا بــه بیمــاری در آنهــا بیشــتر از افـرادی اسـت کـه نســبت بـه ایــــن ژن هتروزیگــوت می باشــند. آپولیپوپروتئیــن E کــــه در توزیــــع کلسترول بیـــن نورون هــا نقــش دارد، در افزایـش خفیـف کلســترول سـرم و حدس زده میشـود بــه طــور مســتقیم در رســـوب و تجمــع آمیلوئیــد بتــا نیــز مؤثــر اســت.

۳.ژن پروتئیـن پرسـینیلین: هر دو در غشـاهای داخل سـلولی از جمله پوشــش هسـته، شـبکه آندوپلاسـمی و دسـتگاه گلــژی وجــود دارد. گفتـه می شـود؛ حدس زده می شـود که پروتئیـــن پرسـینیلین در کنتـــرل آپوپتـوز و بـه ویـژه PS1 در نورونزایـی طبیعـی، حیـات نورون هـا و همچنیــن در فعالیــت آنزیــم گامــا سـکرتاز دخالـت داشـته و بــرای تقسـیم پروتئولیتیـک پروتئیـن پیش سـاز آمیلوئیـد و تولیـد آمیلوئیـد بتـا مـورد نیـاز اسـت. بیشـــترین مـــوارد خانوادگـی زودرس بیمـــاری آلزایمـــر توســط جهـــش ژنهای PS1 و PS2بروز پیدا می کند.

منابع:

nature

nia.nih

همچنین بخوانید:

همپوشانی سندرم ژنتیکی داون با بیماری آلزایمر

انتقال وراثتی بیماری آلزایمر!